De demonstraties zijn een duidelijk signaal dat de brutaliteit van de staatsmacht haar grenzen overschrijdt. De zwarte burger komt in opstand tegen die brutaliteit. Maar is de slogan “Blak Lives Matter” ook een verzet tegen racisme?
Mijn dochter is boos en voelt de emotie die vele black Americans voelen bij het zien van de staats agressie bij de moord op George Floyd. Maar zij is ook boos op witte burgers die zich mengen in de strijd tegen staatsbrutaliteit en de slogan “All Lives Matter” scanderen.
Er spelen duidelijk
twee processen in de wereld want demonstraties zien we in vele landen. Er is
verzet tegen Staatsbrutaliteit en er is verzet tegen Racisme.
Staatsbrutaliteit is machtsmisbruik van de staat en ligt besloten in het staatsapparaat wat democratisch is gekozen en gebonden aan de wetten waaronder de burger de staat heeft gemachtigd om geweld te gebruiken. Als de staat zich niet aan die wetten houdt dan zullen de verantwoordelijke staatsvertegenwoordigers vervangen kunnen worden door anderen die de wetten wel eerbiedigen.
Racisme ligt niet besloten in het staatsapparaat. Racisme licht besloten in de mens. Het is een afweer mechanisme om macht te verkrijgen of te behouden tegenover anderen. Meestal bewust of onbewust opgedeeld in groepen of zoals Afro-Amerikanen, Black community, maar ook religieuze groepen of autochtonen, allochtonen of echte Nederlanders dan wel “de Nederlander” of het Volk. Het is maar net wie deze termen gebruikt om zijn macht te vergroten of te behouden.
De strijdt tegen racisme is veel ingewikkelder als de strijdt tegen staatsbrutaliteit. Racisme is te bestrijden door de angst voor machtsverlies in de mens te verminderen door te streven naar een samenleving van gelijkheid waarin iedereen gelijke macht heeft of waar in ieder geval naar iedereen wordt geluisterd.
Sinds de Franse revolutie waarbij we streven naar ”vrijheid gelijkheid en broederschap” en de afschaffing van slavernij zijn we op de goede weg. Er is echter nog een lange weg te gaan om die gelijkheid te realiseren. De tegenkrachten zijn politici die naar persoonlijke macht streven en parasiteren op onze angstgevoelens van machtverlies. Zij proberen ons tegen elkaar op te zetten door dit gevoel aan te wakkeren, ons in een groep te duwen zoals echte Nederlanders, de Nederlander, Volk, Amerika First, en een vijandbeeld voor te houden zoals “meer of minder Marokkanen”.
Racisme kunnen we bestrijden als we boven onze angsten uit
rijzen en samen met alle anderen naar gelijkheid streven. De heers en verdeel
strategie van de machtigen der aarde is duidelijk waar te nemen en daar kunnen
we een antwoord op formuleren, een weg uitstippelen hoe we naar gelijkheid
kunnen groeien.
“Black Lives Matter” is een wegwijzer die nergens naar wijst. Het is een constatering die we kunnen onderschrijven maar ons niet verder brengt. Is er nu niemand van al deze demonstranten die een uitweg kan bedenken?
Martin Luther King Jr. had ook een slogan “I have a dream”
maar die slogan was niet inhoudsloos. Op 28 augustus 1963 op de trappen van het
Lincoln-memorial in Washington spreekt hij waarover hij droomt waarmee hij
miljoenen mensen het perspectief schetst van vrijheid en gelijkheid voor
iedereen.
“Ik heb een droom dat
op een dag dit land zal verrijzen en zal leven naar de ware betekenis van haar
credo: dat alle mensen gelijk geschapen zijn.“
Volgens King
was dit het moment om de belofte van democratie na te komen. Er moest een einde
komen aan het systeem van rassenscheiding en discriminatie, dat in de
zuidelijke staten van Amerika nog in stand werd gehouden via de zogenoemde Jim
Crow-wetten. Daarin was vastgelegd dat zwarte en witte burgers zoveel mogelijk
gescheiden van elkaar moeten leven.
De wet is er niet meer maar vrijheid en gelijkheid is ver te zoeken in Amerika, ook in Nederland en elders in de wereld. De kloof tussen arm en rijk, bevoorrechten en achtergestelde is een als maar wijdende kloof. Dat drijft ons uit elkaar. De democratie offert ons de mogelijkheid om daar iets tegen te doen. Maar dan is actieve participatie, beschermen en gebruik maken van mogelijkheden die de democratie ons biedt nodig.